Τελευταία ενημέρωση: 2018-04-05 16:47:07
Σαν σήμερα το 1897 η Ελλάδα κήρυξε τον πόλεμο στην Τουρκία. Ένα πόλεμο που κατέληξε σε βαριά ελληνική ήττα, την οποία και πλήρωσε… πανάκριβα.
Ο ελληνοτουρκικός πόλεμος του 1987 είχε χαρακτηριστεί ατυχής. Όπως σωστά όμως είχε χαρακτηριστεί σ΄ ένα αφιέρωμα που είχει κάνει η εφημερίδα «Το Ποντίκι«, ήταν βλακώδης.
Aκολουθεί το αφιέρωμα:
Η κυβέρνηση που προήλθε από την κήρυξη της πτώχευσης το 1893 είχε ως κύριο μέλημα της την αντιμετώπιση των τεράστιων προβλημάτων μπροστά στα οποία βρέθηκε η χώρα. Ωστόσο, το βασικό χαρακτηριστικό της κυβέρνησης Δηλιγιάννη ήταν ότι τα μέλη της αναλάμβαναν για πρώτη φορά την ευθύνη τής διακυβέρνησης και συμπεριφέρονταν σαν μαθητευόμενοι μάγοι. Έλειπε η εμπειρία, που τουλάχιστον εκείνη την περίοδο ήταν καθοριστική, προκειμένου να δοθούν συγκροτημένες απαντήσεις στα σοβαρά προβλήματα που αντιμετώπιζε η Ελλάδα.
Η νέα κυβέρνηση είχε επιπλέον να διαχειριστεί τις σχέσεις του ελληνικού Δημοσίου με τους ξένους ομολογιούχους. Για τον λόγο αυτό δημιουργήθηκε με νόμο μια ιδιαίτερη Οικονομική Αρχή, η οποία παρουσιαζόταν ως αυτόνομη και ανεξάρτητη, και ονομαζόταν «Διοικητικό Συμβούλιο της Υπηρεσίας του Δημοσίου Χρέους». Η κακή πρακτική αυτής της διαχείρισης και ο βλακώδης από τη μεριά της Ελλάδας ελληνοτουρκικός πόλεμος που μεσολάβησε το 1897, οδήγησαν τη χώρα στα χέρια του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου, μετά και την επιβολή της τεράστιας πολεμικής αποζημίωσης που αναγκάστηκε να πληρώσει η χώρα μας στην Τουρκία, η οποία ανερχόταν στο αστρονομικό για την εποχή και τις δυνατότητες μας ποσό των 4.000.000 τουρκικών λιρών.
Η Ελλάδα υποχρεώθηκε να λάβει ακόμα ένα δυσβάσταχτο δάνειο, με συνέπεια να εκχωρήσει αυτό που αρνιόταν πριν, τη διανομή των πλεονασμάτων υπεγγύων προσόδων, με απλά λόγια τις κρατικές εισπράξεις, κυρίως από τα μονοπώλια στο αλάτι, το πετρέλαιο, τον καπνό, τα σπίρτα και τα τραπουλόχαρτα… Εισπράξεις που απέδιδε η χώρα μας από τότε έως και το 1981, που μπήκαμε στην EOK! Το σκηνικό θυμίζει κάτι από το παρόν αφαιρώντας – ευτυχώς – τον επεισοδιακό ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897. Οι ομοιότητες είναι πολλές. Ακόμα και οι «επιτυχημένες»διεξαγωγές των Ολυμπιακών Αγώνων μοιάζουν να είναι σημαδιακές. Μια Ελλάδα υπό διεθνή οικονομική επιτήρηση. Όσο κι αν δεν είναι ευχάριστο, είναι ένα έργο που έχουμε ξαναδεί και στο παρελθόν. Σήμερα βιώνουμε τα πρώτα επεισόδια αυτής της «νέας εποχής» για τη χώρα.
Το Κρητικό Ζήτημα
Αφορμή για τον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 υπήρξε το λεγόμενο Κρητικό Ζήτημα, το οποίο βάραινε εκτός των άλλων τις πλάτες της κυβέρνησης Δηλιγιάννη, που κλήθηκε να το αντιμετωπίσει. Η υπό οθωμανική κατοχή Κρήτη αντιμετώπιζε μια σειρά προβλημάτων που σχετίζονταν με τον πόθο της ανεξαρτησίας της, αλλά και τη διοίκηση της. Ο χριστιανοί Κρητικοί έφταναν το 8ο% του πληθυσμού του νησιού.
Τις εξελίξεις στο νησί παρακολουθούσαν από κοντά και οι Μεγάλες Δυνάμεις, μιας και αυτές συναρτούνταν με το λεγόμενο «Ανατολικό Ζήτημα». Η Σύμβαση της Χαλέπας, που είχε προηγηθεί, άφηνε πολλά άλυτα προβλήματα – τα περισσότερα εσωτερικής διοίκησης -, κυρίως, όμως, το ελλιπέστατο εκλογικό σύστημα, όπως επεσήμανε τότε και ο νεαρός πολιτευόμενος Ελευθέριος Βενιζέλος. Επρόκειτο για ένα σύστημα που αποσκοπούσε στην έξαψη των πολιτικών παθών, κι όπως εύστοχα τονίζει ο Βενιζέλος, «εις την κατάστασιν αυτήν συνεβάλετο το ισχύον ελαττωματικότατον εκλογικό σύστημα, καθ’ ό το ήμισυ των βουλευτών ανανεούτο κατ’ έτος, εκλεγόμενον υπό εκλεκτόρων, δημογερόντων καλουμένων, εκλεγμένων και τούτων δι’ ελαττωματικώτατου και ανομοιόμορφου συστήματος όπερ έδιδεν χώραν εις πλείστα εκλογικά όργια, εξ’ ού η εκάστοτε βουλή δεν εξεπροσώπει ούτε την γνησίαν, ούτε την ταυτόχρο-νον εκδήλωσιν της βουλήσεως της χώρας».
Ήταν προφανές ότι η Πύλη με αυτό το εκλογικό σύστημα επεδίωκε να ταπεινώσει τον κρητικό λαό εμπλέκοντας τον σε μια διαρκή εκλογική διαμάχη που συντηρούσε και ιδεολογικά χαρακτηριστικά, μιας και χωριζόταν σε φιλελεύθερους και συντηρητικούς. Σε νέα φάση μπήκε το Κρητικό Ζήτημα το 1895. με την τοποθέτηση στη διοίκηση του νησιού τού Καραθεοδωρή Πασά από τον Σουλτάνο. Την τοποθέτηση αυτή χαιρέτισαν οι χριστιανοί της Κρήτης με ενθουσιασμό. Ο Κάρα θεοδωρής, ωστόσο, βρέθηκε μπροστά σε μιαν οικονομική παρακμή που οφειλόταν στις σπατάλες του προηγούμενου Μαχμούτ Πασά. Ο περιορισμός της σπατάλης έπρεπε να αντιμετωπιστεί άμεσα με κατάργηση θέσεων και αργομισθιών, με μέτρα δηλαδή που έπλητταν τους Τουρκοκρητικούς κατοίκους. Οι μεταρρυθμίσεις του Καραθεοδωρή εξόργισαν τους Τουρκοκρητικούς, που βάλθηκαν να καταστήσουν αδύνατη τη διακυβέρνηση του νησιού. Άρχισαν να δολοφονούνται χριστιανοί πρόκριτοι και να σημειώνονται κάθε λίγο ταραχές.
Αντιμέτωπος με αυτή την κατάσταση, η οποία δεν μπορούσε να τεθεί υπό έλεγχο, παραιτήθηκε τον επόμενο από τον διορισμό του χρόνο, μιας και δεν μπορούσε να εφαρμόσει τις διοικητικές επί το πλείστον μεταρρυθμίσεις που είχε προτείνει. Ακολούθησαν δυο απόπειρες τοποθέτησης ενός Οθωμανού κι ενός χριστιανού καθ’ υπόδειξη των Μεγάλων Δυνάμεων, δίχως αποτέλεσμα. Η κατάσταση ήταν έκρυθμη και οι Κρητικοί είχαν ξεσηκωθεί ζητώντας φανερά την αυτονομία τους.
Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία, Ιταλία και Αυστρία έστειλαν από ένα πλοίο, προκειμένου να προστατέψουν τους υπηκόους τους. Με αυτή τη λογική θέλησε να στείλει ένα δικό της πλοίο και η Ελλάδα, ωστόσο εμποδίστηκε από τις Μεγάλες Δυνάμεις. Παρά ταύτα, μέσω ιδιωτικής πρωτοβουλίας, η Κρήτη λάμβανε βοήθεια από την Ελλάδα. Οι Δυνάμεις μετά από αυτές τις εξελίξεις προσπάθησαν να πείσουν τον Σουλτάνο Αμπντούλ Χαμίτ να δώσει περισσότερα προνόμια στην Κρήτη. Ο Σουλτάνος από τη μια δέχτηκε να είναι ο διοικητής του νησιού πάντα χριστιανός και να διορίζεται με τη σύμφωνη γνώμη των Μεγάλων Δυνάμεων, κι από την άλλη παρότρυνε τους ομόθρησκους του να προβαίνουν σε ολοένα και προκλητικότερες ενέργειες.
Ελληνοτουρκικός Πόλεμος
Τα πράγματα ήλθαν στο μη περαιτέρω όταν στις 24 Ιανουαρίου 1897 οι μουσουλμάνοι προέβησαν σε σφαγές χριστιανών στα Χανιά. Ο Δηλιγιάννης, παρά τη δεινή και αξιοθρήνητη θέση της χώρας, υπέκυψε πράττοντας επιπόλαια στη λαϊκή απαίτηση αλλά και στη δημαγωγική του κλίση, στέλνοντας ελληνικές ένοπλες δυνάμεις στο νησί, πράγμα που για την Πύλη σήμαινε αιτία πολέμου. Ενός πολέμου που θα έπρεπε να είχε αποκλειστεί λόγω αντικειμενικών συνθηκών. Χαρακτηριστικό της κατάστασης του στρατεύματος της χώρας, πέρα από την οικονομική διάλυση, ήταν οι οικτρές του ελλείψεις. «Ένοπλο συρφετό» αποκαλούσε ο στρατηγός και κατοπινός δικτάτορας Θεόδωρος Πάγκαλος τις ένοπλες δυνάμεις του κρατιδίου. «Η κατάσταση του στρατού ήταν οικτρά… Τα στελέχη του πεζικού, εκτός ολίγων, ήσαν τελείως αμαθή και ανίκανα. Η μεγίστη πλειοψηφία των ανωτέρων αξιωματικών απετελείτο από αγαθούς τύπους, των οποίων η στρατιωτική μόρφωσις περιορίζετο εις την τακτικήν της καταδιώξεως, ληστών, φυγόδικων και ζω-οκλεπτών… Αυτός ήτο ο στρατός, δια του οποίου η ανεκδιήγητος εκείνη κυβέρνησις, ενόμιζεν ότι θα νικήσει την Τουρκική Αυτοκρατορία…».
Η πρώτη τουφεκιά έπεσε στις 6 Απριλίου 1897 και οι συγκρούσεις τερματίστηκαν με την ταπεινωτική ήττα της Ελλάδας στις 8 Μαΐου του ίδιου χρόνου.
Τα ελληνικά σύνορα της εποχής εκείνης διέγραφε η μεθοριακή γραμμή που άρχιζε από την Άρτα και διέτρεχε έως τις νοτιοανατολικές πλαγιές του Ολύμπου. Οι Οθωμανοί παρέταξαν απέναντι στις ελληνικές δυνάμεις μια στρατιά που αποτελούσαν 121.500 στρατιώτες του πεζικού καπ.3θο ιππείς, υπό τη διοίκηση του Εμέτ Πασά και Γερμανών συμβούλων. Οι ελληνικές δυνάμεις αποτελούνταν από 54-000 πεζούς και 500 ιππείς, με επικεφαλής τον διάδοχο Κωνσταντίνο… Κατά τη διάρκεια των εχθροπραξιών, μόνο η ταξιαρχία του συνταγματάρχη Σμολένσκη κατάφερε να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων, κι ενώ ο Σμολένσκης έλαβε διαταγή από τον Κωνσταντίνο να κρατήσει το πέρασμα των Θερμοπυλών, προκειμένου να αντιμετωπίσει την προέλαση του τουρκικού στρατού στην Αθήνα, επενέβησαν οι Μεγάλες Δυνάμεις και μας έσωσαν από το ολοκληρωτικό φιάσκο!…
Είναι θλιβερό να διηγείσαι δυσάρεστα γεγονότα που θίγουν την εθνική μας αξιοπρέπεια, ωστόσο είναι και αναγκαία διδακτικό, ώστε, έστω και την ύστατη στιγμή, να λάβουμε τα κατάλληλα μαθήματα από την ίδια μας την Ιστορία. Μια αιτία για την οποία σύρθηκε τότε η Ελλάδα σ1 αυτό τον ανόητο πόλεμο ήταν και ο κομματισμός, αυτός ο καρκίνος της χώρας, που ακόμα και σήμερα κατατρώει τα σωθικά της πατρίδας μας, με δική μας πλέον – τεράστια -ευθύνη!
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Το κίνημα του 1935 και το «ξήλωμα» γαλονιών δημοσίως! Μια ακόμη ιστορία διαχασμού
Ο Ξεσηκωμός του Γένους!Όλη η Ιστορία σ΄ένα εκπληκτικό ντοκιμαντέρ