Πέρασαν 41 ολόκληρα χρόνια για να αναγνωριστεί η ηρωϊκή δράση του Αντιναυάρχου ε.α Ελευθέριου Χανδρινού.
Την ίδια ώρα που όλοι ασχολούμαστε με τις πολιτικές εξελίξεις που ποτέ δεν σταματούν στην Ελλάδα, ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας Πάνος Καμμένος απένειμε μετά θάνατον την Διαμνημόνευση «Αστέρα Αξίας και Τιμής» στον Αντιναύαρχο ε.α. Ελευθέριο Χανδρινό. Στην τελετή απονομής Διαμνημόνευσης παρέστη η ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων και η οικογένεια του Αντιναυάρχου ε.α. Ελευθέριου Χανδρινού. Την διαμνημόνευση «Αστέρα Αξίας και Τιμής» παρέλαβε η σύζυγος του Ελευθέριου Χανδρινού, Αμαλία Χανδρινού.
Η απόφαση του Υπουργού Εθνικής Άμυνας έχει ως εξής:
«Σύμφωνα με εισήγηση στο ΣΑΓΕ του Υπουργού Εθνικής Άμυνας κ. Πάνου Καμμένου και ομόφωνης απόφασης αυτού, απονέμεται στον αποβιώσαντα, Αντιναύαρχο ε.α. Ελευθέριο Χανδρινό, η Διαμνημόνευση «Αστέρα Αξίας και Τιμής» για τις όλως διακεκριμένες υπηρεσίες που προσέφερε προς τις Ένοπλες Δυνάμεις και την Πατρίδα.
Συγκεκριμένα ως Κυβερνήτης του Α/Γ «ΛΕΣΒΟΣ» την 20η Ιουλίου 1974, ημέρα έναρξης της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο, κατάφερε να αποβιβάσει προσωπικό της ΕΛΔΥΚ (450 οπλίτες) στην Πάφο, που είχε προηγουμένως παραλάβει από την Αμμόχωστο για επαναπατρισμό, μετά από σφοδρό βομβαρδισμό του παρακείμενου τουρκικού θύλακα, προκαλώντας σύγχυση στις τούρκικες δυνάμεις.
Το Α/Γ «ΛΕΣΒΟΣ» συνέχισε τον πλου του και επέστρεψε στην Ελλάδα, ολοκληρώνοντας επιτυχώς τη δύσκολη αποστολή του».
Ποιος ήταν ο Ελευθέριος Χανδρινός
Το όνομα Χανδρινός είναι ταυτισμένο με τον ηρωϊσμό που δείχνει ο Έλληνας στα πολύ δύσκολα και με την ναυτοσύνη του που διαχρονικά υπάρχει στο dna του. Τα όσα έπραξε κατά τη διάρκεια της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο, κυβερνήτης αρματαγωγού, σ΄ οποιαδήποτε άλλη χώρα του κόσμου θα υπήρχαν στα σχολικά βιβλία.
Ο αντιναύρχος ε.α Κ.Βάλλας μ΄ ένα κείμενό του -αρκετά χρόνια πριν- είχε περιγράψει τον ηρωϊσμό του πλωτάρχη Χανδρινού ,κυβερνήτη του Αρματαγωγού Λέσβος. Διαβάστε το κείμενο που είχε δημοσιευθεί στο egolpion.com και δείτε τα βίντεο στα οποία μιλούν άνθρωποι που έζησαν δίπλα στον Χανδρινό τις δραματικές στιγμές:
“Το Α/Γ ΛΕΣΒΟΣ, με Κυβερνήτη τον Πλωτάρχη Ε.Χανδρινό ΠΝ, απέπλευσε από τις Κεχρές για την Αμμόχωστο Κύπρου, την 13 Ιουλίου 1974και ώρα 22:00, μεταφέροντας προσωπικό και υλικό της ΕΛΔΥΚ, με προβλεπόμενη ώρα κατάπλου την 07:00 της 17/7.
Την 09:00 της 15/7 και ενώ το πλοίο βρισκόταν εν πλω, ο Κυβερνήτης πληροφορήθηκε από το ραδιόφωνο, την εκδήλωση πραξικοπήματος, εναντίον του Μακαρίου και ότι ο Αρχιεπίσκοπος ήτο νεκρός. Ο Χανδρινός αποφάσισε την συνέχιση του πλου για ολοκλήρωση της αποστολής του και ενημέρωσε σχετικά το ΓΕΝ, το οποίο ενέκρινε τις προθέσεις του.
Το μεσημέρι της 16/7 ενώ το Α/Γ βρισκόταν νοτίως της Λεμεσού, διατάχθηκε από ΓΕΝ να αναστρέψει και να κινηθεί προς τον όρμο Λάρδο (Λίνδος) της Ρόδου. Η διαταγή αυτή ακυρώθηκε την επομένη και εδόθη νέα εντολή να καταπλεύσει στην Αμμόχωστο την 19/05.00/7
Πράγματι, το Α/Γ ΛΕΣΒΟΣ κατέπλευσε στο λιμάνι της Αμμοχώστου την 19/7 και ώρα 05:00, αλλά δεν εκφόρτωσε πυρομαχικά του ΣΞ γιατί όπως ανέφερε ο αρμόδιος Αξιωματικός της ΕΛΔΥΚ δεν ήταν απαραίτητα, επειδή από πρόσφατες επιχειρήσεις είχε περισυλλέγει μεγάλη ποσότητα όπλων και πυρομαχικών. Πέραν αυτού, δύο
Αξιωματικοί της Ειρηνευτικής Δυνάμεως, είχαν τοποθετηθεί, -για πρώτη φορά- στον καταπέλτη του πλοίου προς έλεγχο του εκφορτούμενου υλικού.
Την ίδια ημέρα (19/7) και ώρα 18:00 το πλοίο απέπλευσε από την Αμμόχωστο με 450 άνδρες οπλίτες της ΕΛΔΥΚ, για επαναπατριωτισμό.
Την επομένη το πρωί, 20/7 ο Κυβερνήτης πληροφορήθηκε από το δελτίο ειδήσεων της Κυπριακής ραδιοφωνίας την είδηση της Τουρκικής επιθετικής ενέργειας και της αποβάσεως, ως και την κήρυξη γενικής επιστρατεύσεως, από την Κυπριακή Κυβέρνηση.
Το πλοίο την 09:20, διατάχθηκε από ΓΕΝ να πλεύσει στη Λεμεσό, για αποβίβαση της δυνάμεως ΕΛΔΥΚ, αλλά μετά από λίγα λεπτά της ώρας (την 09:40), ελήφθη νέα διαταγή ΓΕΝ, για να πλεύσει στην Πάφο και να αποβιβάσει το προσωπικό της ΕΛΔΥΚ. Όταν το Α/Γ ΛΕΣΒΟΣ έλαβα την τελευταία διαταγή, βρισκόταν 40 ν.μ. νοτιοδυτικά της Πάφου.
Την 14:00 της 20/7, το πλοίο αγκυροβόλησε στην Πάφο και άρχισε η αποβίβαση των οπλιτών με τρία αποβατικά πλοιάρια (ΑΒ/ΑΚ).
Μετά από λίγο (14:15), ο Διοικητής της Εθνοφρουράς Πάφου ζήτησε από τον Κυβερνήτη, μέσω του ραδιοτηλεφώνου, να προσβάλλει με το πυροβολικό του πλοίου, το φρούριο της Πάφου και συγκεκριμένα τον θύλακα Μουττάλου, στον οποίο ήταν συγκεντρωμένες μεγάλες Τουρκικές δυνάμεις (δύο τάγματα), με άριστο εξοπλισμό.
Ο Κυβερνήτης Πλωτάρχης Ε. Χανδρινός ΠΝ, ελλείψει πληροφοριών από ΓΕΝ, εάν η Ελλάδα είχε εμπλακεί σε εχθροπραξίες με την Τουρκία λόγω της εισβολής και επειδή η κατάσταση επέβαλλε την πλήρη σιγή ασυρμάτου και μέσων επικοινωνίας με το κέντρο, βρέθηκε προ του σοβαρού διλήμματος εάν θα υλοποιούσε το αίτημα της Εθνοφρουράς περί προσβολής Τουρκικών στόχων, με όλες τις τυχόν επιπτώσεις, ή θα άφηνε στο έλεος των εισβολέων την Πάφο.
Σε αυτές τις περιπτώσεις, η «μοναχικότητα» του Κυβερνήτη στη αστραπιαία λήψη σοβαρών αποφάσεων, οι οποίες ενδεχομένως να έχουν λίαν σοβαρές επιπτώσεις, είναι πράγματι δραματική.
Ο Χανδρινός, μετά από μία σύντομη εκτίμηση της καταστάσεως και λαμβάνοντας υπόψη ότι η ύπαρξη ισχυρών Τουρκικών δυνάμεων στην περιοχή, θα σήμαινε μεγάλη αιματοχυσία και ολοκληρωτική κατάληψη της Πάφου, αποφάσισε την προσβολή των στόχων που του υποδείχτηκαν, με τον διαθέσιμο ανεπαρκή οπλισμό του πλοίου (πυροβόλα των 40ΜΜ Μπόφορς), τον οποίον είχαν επανδρώσει και οπλίτες της ΕΛΔΥΚ, λόγω αριθμητικής ανεπαρκείας του πληρώματος του πλοίου.
Επί δύο συνεχείς ώρες (20/1530 – 20/1730), το ψυχωμένο και ηρωικό πλήρωμα του ΛΕΣΒΟΣ σφυροκόπησε με επιτυχία τον θύλακα (περίπου 900-950 βλήματα των 40 ΜΜ), με αποτέλεσμα να εξουδετερωθεί ο Τουρκικός θύλακας και να διασωθεί η Πάφος.
Όπως αναφέρει, στο πολεμικό ημερολόγιο (ημερ. 23.12.1974), ο αποφασιστικός και γενναίος Κυβερνήτης «Επί του θέματος της εκτελέσεως βολής εναντίον των τουρκοκυπριακών θέσεων, πλέον των όσων αναφέρθησαν, έχω να προσθέσω ότι από την στιγμήν που διετάχθην όπως αναστρέψω δια Πάφον, εθεώρησα ότι το πλοίον συμμετείχεν, αδιακρίτως εάν έφερε Ελληνικήν Σημαίαν, ενεργώς εις οιοδήποτε είδος επιχειρήσεων, είτε αμυντικάς, είτε επιθετικάς, ελάμβανον χώραν εις την νήσον»
Αξίζει να αναφερθεί και η τελευταία παράγραφος του πολεμικού ημερολογίου, ακριβώς όπως διατυπώθηκε από τον Κυβερνήτη: «…Περαίνων την εν λόγω έκθεσιν, επιθυμώ να αναφέρω ότι ως διαπίστωσα, το ηθικόν του Έλληνος, η ψυχραιμία και η τόλμη αυτού, ευρίσκεται εις υψηλόν βαθμόν. Δεν θα ήτο υπερβολή να γράφω ότι άπαντες οι επιβαίνοντες του πλοίου Αξιωματικοί, Υπαξιωματικοί και οπλίται εν ουδεμία περιπτώσει απώλεσαν το θάρρος των και την πίστιν προς τα ιδεώδη της φυλής. Ιδιαιτέρως εθαύμασα το θάρρος των επαναπατριζομένων οπλιτών του Σ.Ξ, οίτινες καίτοι είχαν συνειδητοποιήσει ότι επέστρεφον εις τας οικείας των, με έξαλλον ενθουσιασμόν και αλλαλαγμούς χαράς, εδέχθηκαν την, από του στόματός μου, πληροφορίαν περί της επανόδου των εις την Κύπρον, προς ενίσχυσιν των μαχομένων συναδέλφων των εναντίον των εχθρών του γένους»
Ο τακτικός χειρισμός του Α/Γ ΛΕΣΒΟΣ μετά την δράση
Το Α/Γ ΛΕΣΒΟΣ, μετά την εκτέλεση των πυρών, απέπλευσε από την Πάφο την 201800, με προορισμό τον Ναύσταθμο Σαλαμίνας.
Ο Κυβερνήτης, Πλωτάρχης Ε.Χανδρινός ΠΝ, εκτίμησε -πολύ σωστά- την κατάσταση – όπως αποδείχθηκε αργότερα- και αποφάσισε να λάβει πορεία προς Νότο αντί προς Δυσμάς, που ήταν η συντομότερη προς Ρόδο. Την πορεία αυτή τήρησε επί 6ωρο περίπου και τα μεσάνυχτα, όταν το πλοίο βρισκόταν 60 ν.μ νότια της Κύπρου, έστρεψε επί πορείας 270 (δυτική). Το πλοίο συνέχισε την πολιτική τήρησης σιγής ασυρμάτου μέχρι την 03:30, όταν λόγω αιφνιδίου θανάτου του μοναδικού επιβαίνοντος πολιτικού υπαλλήλου Δαμιανού Μιχαήλ, οδηγού περονοφόρου οχήματος του ΝΣ, απαιτήθηκε η αναφορά του συμβάντος στο ΓΕΝ. Από εκείνη την ώρα, το πλοίο ανέφερε τακτικά το στίγμα του στο ΓΕΝ.
Το Α/Γ ΛΕΣΒΟΣ κατέπλευσε στη Σητεία Κρήτης την 221450 και παρέμεινε μέχρι την 22/22.20 ότε απέπλευσε για ΝΣ, στον οποίο κατέπλευσε την 232100.
